Kẽm trẻ em: Vai trò, nhu cầu và cách bổ sung kẽm cho bé hiệu quả
Kẽm đóng một vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể, đặc biệt đối với các bé. Cơ thể trẻ nếu thiếu kẽm sẽ dẫn đến còi cọc chậm phát triển. Vậy bổ sung kẽm trẻ em thế nào đúng cách và hiệu quả luôn là mối quan tâm của các bậc phụ huynh. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.
Vai trò của kẽm đối với trẻ em
Kẽm có tác dụng gì đối với trẻ nhỏ? Đây chắc chắn là câu hỏi thắc mắc hiện ra ngay trong đầu mỗi vị phụ huynh. Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ nhỏ và cả chúng ta. Bổ sung kẽm một cách đầy đủ và hiệu quả sẽ mang tới nhiều lợi ích to lớn như:
Tăng trưởng và phát triển cơ thể
Vi chất kẽm tham gia vào thành hần của hơn 300 enzym trong cơ thể, chất xúc tác trong quá trình tổng hợp DNA, RNA và phân chia tế bào, cơ thể thiếu kẽm sự phân chia tế bào sẽ diễn ra không được bình thường làm chậm quá trình phát triển cơ thể về chiều cao, cân nặng, rối loạn xương, dậy thì muộn và ảnh hưởng đến chức năng sinh dục.
Bên cạnh đó khi thiếu kẽm, chức năng vị giác và khứu giác của trẻ bị ảnh hưởng, làm trẻ rối loạn vị giác, ăn không ngon, biếng ăn kéo dài, giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng, thời gian kéo dài làm ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của cơ thể. Từ đó, trẻ dễ mắc phải các căn bệnh còi xương, suy dinh dưỡng. Nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí nào của trẻ, gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Tăng cường hệ miễn dịch
Kẽm làm tăng khả năng miễn dịch, bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân gây bệnh, nhanh hồi phục vết thương. Việc có một hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ giúp cho trẻ thỏa sức khám phá, học tập mà không lo bị ốm vặt. Khi thiếu kẽm sẽ dẫn đến tổn thương hệ miễn dịch của trẻ, làm giảm chức năng của tế bào miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, gây nguy cơ tăng cao suy dinh dưỡng và tử vong ở trẻ.
>>> Hệ miễn dịch là gì? Vai trò, cách tăng cường hệ miễn dịch
Tăng cường phát triển trí não
Sẽ ít ai biết được rằng kẽm có thể “điều chỉnh khả năng kích thích trí não”. Việc được bổ sung đầy đủ kẽm sẽ giúp trẻ có khả năng học hỏi và tư duy tốt hơn trong mọi trường hợp từ lúc ngồi ghế nhà trường cho đến khi ra ngoài khám phá cuộc sống, thiên nhiên đầy thú vị. Nhưng nó cũng là con dao hai lưỡi. Kẽm là vi chất tốt nhưng quá nhiều thì nó sẽ là một chất kịch độc với não. Chính vì thế mà các nhà khoa học gọi nó là “Ngựa đen của não” (The brain’s dark horse)
Ngoài ra, kẽm còn tham gia vào hoạt động của các enzyme, trong quá trình nhân bản AND và tổng hợp protein, tham gia hoạt động vào một số hormone, làm tăng chuyển hóa glucose của insulin…
Nhu cầu kẽm ở trẻ
Tuy đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của bé thế nhưng việc bổ sung kẽm cho trẻ phải đúng cách, thừa hay thiếu đều dẫn đến nhiều hiệu quả nghiêm trọng. Tùy thuộc theo từng độ tuổi, nhu cầu cần kẽm với trẻ cũng sẽ khác nhau:
| Độ tuổi | Nhu cầu kẽm ở trẻ |
| Dưới 3 tháng tuổi | 2mg/ngày |
| 5-12 tháng tuổi | 3mg/ngày |
| 1-8 tuổi | 3-5mg/ngày |
| 9-18 tuổi | 8-11mg/ngày |
Dấu hiệu nhận biết khi trẻ thiếu kẽm
Vai trò của kẽm đối với sức khỏe của trẻ là cực kỳ quan trọng, vì thế khi thấy bé nhà mình có một trong những biểu hiện sau, bố mẹ cần chú ý bổ sung kẽm để giúp trẻ phát triển chiều cao và thể chất toàn vẹn nhất.
+ Biếng ăn là một trong những biểu hiện rõ rệt nhất. Bởi kẽm giúp kích thích quá trình tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon miệng, ham ăn hơn. Thiếu kẽm khiến trẻ buồn chán, ăn ít nhưng lại hay đòi ăn.
+ Rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, táo bón nhẹ.
+ Ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ: trẻ mất ngủ, khó ngủ, hay quấy khóc, thức giấc nhiều lần trong đêm, dễ cáu gắt, tính tính tình thay đổi thất thường; suy giảm trí nhớ, đau đầu; rối loạn khứu giác, vị giác, chậm chạp…
+ Chức năng miễn dịch giảm: dễ nhiễm trùng, mắc các bệnh cảm cúm thông thường như viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản…
+ Vết thương lâu hồi phục, biểu mô bị tổn thương dẫn đến khô da, nám da, bong da, viêm lưỡi, dị ứng, tóc dễ gãy rụng.
Nguyên nhân gây thiếu hụt kẽm ở trẻ nhỏ
Theo các nghiên cứu từ các chuyên gia, kẽm được hấp thụ chủ yếu ở ruột non, còn phần lớn sẽ bị đào thả qua dịch ruột, dịch tụy, mồ hôi, nước tiểu… Cơ thể chỉ hấp thụ khoảng 30% lượng kẽm bổ sung vào cơ thể qua đường ăn uống do đó việc thiếu kẽm là chuyện xảy ra bình thường, đặc biệt là ở trẻ em.
Một vài nguyên nhân dẫn đến thiếu hụt kẽm ở trẻ:
- Bổ sung quá nhiều sắt làm ngăn cản việc hấp thu kẽm của cơ thể.
- Ăn quá nhiều rau củ quả, khiến lượng chất xơ trong cơ thể cao hơn mức bình thường, cản trở hấp thu kẽm.
- Trẻ có tiền sử mắc bệnh viêm đường ruột mạn tính, bệnh tiêu chảy, bệnh hồng cầu hình liềm.
Bổ sung kẽm trẻ em thế nào đúng cách và hiệu quả?
Với mỗi độ tuổi sẽ có yêu cầu về lượng kẽm khác nhau, bố mẹ cần biết nhu cầu của trẻ cần bao nhiêu để bổ sung đúng và kip thời. Có nhiều cách khác nhau để bổ sung kẽm cho trẻ mà bậc phụ huynh cần quan tâm:
1. Bổ sung kẽm cho trẻ bằng viên uống
Với người lớn việc bổ sung kẽm qua thực phẩm hàng ngày là điều khá dễ dàng, món ăn cũng linh hoạt hơn. Nhưng đối với trẻ nhỏ thì bổ sung qua thức ăn lại khá khó khăn hơn nhiều, sẽ có những giới hạn nhất định bởi nhiều bé khá “ương ngạnh” và “kén chọn” hương vị món ăn, vì thế bố mẹ sẽ khá là đau đầu khi chọn thực phẩm cho trẻ.
Vì thế việc bổ sung kẽm cho trẻ bằng dung dịch uống, viên nén hoặc viên dạng cốm là điều không thể tránh khỏi, nhất là trong trường hợp trẻ thiếu kẽm dẫn đến những hiện tượng như bú ít, rụng tóc quá nhiều…
Để có thể khắc phục được tình trạng này các bậc phụ huynh nên chọn cho bé yêu của mình những loại thuốc chữa kẽm ví dụ như gluconat kẽm hay sulfat kẽm. Khi bổ sung kẽm bằng viên uống cần lưu ý:
- Bổ sung kẽm trong thời gian 2-3 tháng để mang đến hiệu quả tốt nhất.
- Nên uống cách sau bữa ăn khoảng 30 phút.
- Nếu như sử dụng kẽm với sắt cùng khoảng thời gian thì nên uống kẽm trước bởi kẽm với sắt là hai chất cạnh tranh nhau, hiểu nôm na là nếu lượng sắt được hấp thụ nhiều thì lượng kẽm đi vào cơ thể sẽ giảm đi, nên cần chú ý khi sử dụng cùng.
- Để tăng hiệu quả hấp thu kẽm tốt nhất thì nên sử dụng thêm vitamin C, B6, A…
- Tránh bổ sung kẽm quá nhiều sẽ dẫn đến nhiều mối nguy hại cho cơ thể làm giảm khả năng miễn dịch, sử dụng với liều lượng dưới sự tư vấn của bác sĩ có chuyên môn.
2. Bổ sung bằng nguồn thực phẩm giàu kẽm cho bé
Một chế độ ăn uống đúng cách sẽ dễ dàng giúp bé hấp thụ kẽm tốt hơn. Và bổ sung bằng nguồn thực phẩm giàu kẽm cũng giúp bé bổ sung kẽm một cách an toàn và hiệu quả hơn. Hãy tìm hiểu những nguồn thực phẩm giàu kẽm cho bé dưới đây và thay đổi chế độ dinh dưỡng hàng ngày cho bé nhé!
- Với bé dưới 12 tháng tuổi, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng giàu kẽm và dễ hấp thu hơn là kẽm có trong sữa bò, khoảng 2-3 mg/lít trong tháng đầu tiên và sẽ giảm dần trong các tháng tiếp theo, vậy nên bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu là điều cực kỳ quan trọng.
- Ngũ cốc: loại thực phẩm này cực kỳ giàu kẽm từ dạng nguyên hạt đến dạng cám, mẹ có thể chế biến thành bánh, các loại soup cho các bé sử dụng hàng ngày, sẽ rất tốt cho sức khỏe.
- Các loại hạt: hạt điều, hạt vừng, hạt óc chó, đậu phộng, hạnh nhân… mẹ có thể chế biến thành món chè, cháo, sử dụng bột hạt vừng để làm bánh.
- Thịt: bao gòn những loại thịt như thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thịt gà.
- Động vật có vỏ: tôm hùm, hến, cua, sò, hàu…
- Trái cây: lựu, bơ…
- Các loại rau: đậu nành, đậu hà lan, măng tây, bí ngô, đậu lima, rau chân vịt,, nấm trắng
Khi bổ sung kẽm cho trẻ cần chú ý đến việc bổ sung canxi – đây chính là thành phần khắc tinh đối với kẽm, khiến cơ thể tự loại bỏ kẽm ra ngoài. Để giúp cho việc tăng tỷ lệ hấp thụ kẽm tốt nhất, các bậc phụ huynh cần bổ sung thêm những thực phẩm giàu vitamin C.
Hy vọng qua bài viết trên giúp bạn có thêm kiến thức về việc bổ sung kẽm trẻ em đúng cách, giúp cơ thể bé phát triển toàn diện nhất.
Có thể bạn nên xem: